14 نکته ضروری برای پرورش و تکثیر طوطی سانان در خانه

پرورش و تکثیر طوطی سانان یکی از جذاب‌ترین شاخه‌های نگهداری حیوانات خانگی است که در سال‌های اخیر در ایران هم طرفداران زیادی پیدا کرده است. طوطی‌سانان، خانواده‌ای بزرگ از پرندگان رنگارنگ و باهوش هستند که بیش از ۴۰۰ گونه مختلف را شامل می‌شوند. این پرندگان در طبیعت در زیستگاه‌های متنوعی از جنگل‌های بارانی آمازون تا بیابان‌های خشک استرالیا زندگی می‌کنند، اما با فراهم کردن شرایط مناسب می‌توان بسیاری از آن‌ها را در خانه نیز پرورش داد.

افرادی که به دنیای پرورش و تکثیر طوطی سانان وارد می‌شوند معمولاً سه انگیزه اصلی دارند:

1. علاقه به داشتن یک همدم خانگی باهوش و اجتماعی.
2. لذت بردن از تجربه آموزش و تعامل با پرنده‌ای که توانایی یادگیری زبان و تقلید صدا دارد.
3. کسب درآمد از طریق تکثیر و فروش جوجه‌ها یا آموزش پرندگان دست‌آموز.

اما نکته مهم این است که نگهداری از این پرندگان زیبا و رنگارنگ، مسئولیت سنگینی نیز به همراه دارد. طوطی‌ها نیازمند توجه روزانه، تغذیه اصولی، محیط ایمن و آموزش مناسب هستند. بسیاری از گونه‌ها ده‌ها سال عمر می‌کنند؛ به‌عنوان مثال، کاسکو یا ماکائو می‌توانند بیشتر از ۴۰ تا ۶۰ سال زنده بمانند. بنابراین وقتی تصمیم می‌گیرید وارد دنیای پرورش و تکثیر طوطی سانان شوید، در واقع یک تعهد بلندمدت را می‌پذیرید.

در ادامه، به 14 نکته کلیدی می‌ پردازیم که برای موفقیت در نگهداری، پرورش و تکثیر طوطی سانان ضروری هستند.

۱. شناخت طوطی‌ سانان و ویژگی‌ های رفتاری

پیش از پرورش و تکثیر طوطی سانان باید شناخت دقیقی از گونه‌های مختلف داشته باشید. طوطی‌ها تنها به خاطر زیبایی یا سخنگویی معروف نیستند؛ هر گونه شخصیت، نیازها و چالش‌های خاص خود را دارد.

• کاسکو (طوطی خاکستری آفریقایی): به‌عنوان باهوش‌ترین گونه شناخته می‌شود و می‌تواند صدها کلمه بیاموزد. این پرنده نیازمند توجه روزانه است و اگر تنها بماند، دچار افسردگی یا پرکنی می‌شود.
• ماکائو: یکی از بزرگ‌ترین طوطی‌ها با بال‌های رنگارنگ و صدای بلند. این پرنده بسیار اجتماعی است اما به فضای زیاد نیاز دارد.
• کاکادو: پرنده‌ای مهربان و دلبسته به صاحبش که در صورت بی‌توجهی دچار مشکلات رفتاری می‌شود. تاج زیبا روی سر کاکادو هنگام هیجان یا ترس باز می‌شود.
• طوطی برزیلی (لاوبرد): کوچک و پرانرژی، اغلب در جفت‌های عاشقانه زندگی می‌کند و به همین دلیل به “عشق‌پرنده” معروف است.
• مرغ عشق: کوچک‌ترین عضو خانواده طوطی‌سانان، بسیار محبوب در ایران، تکثیر آسان و صدای نسبتاً کم.
• ملنگو و رزیلا: گونه‌هایی نیمه‌حرفه‌ای که توانایی سخنگویی متوسط دارند و نسبت به کاسکو یا ماکائو هزینه کمتری برای نگهداری نیاز دارند.

شناخت این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند گونه‌ای را انتخاب کنید که با شرایط زندگی و تجربه شما سازگارتر باشد تا راحت تر پرورش و تکثیر طوطی سانان انجام دهید.

۲. انتخاب گونه مناسب برای خانه

یکی از اشتباهات رایج علاقه‌مندان این است که صرفاً به‌خاطر زیبایی یا سخنگویی یک گونه را انتخاب می‌کنند، بدون توجه به نیازهای آن. انتخاب درست گونه، موفقیت شما را در پرورش و تکثیر طوطی سانان تضمین می‌کند.

• برای افراد مبتدی: مرغ عشق و طوطی برزیلی بهترین انتخاب‌اند. این پرندگان کوچک، ارزان و مقاوم‌تر هستند و تکثیر آن‌ها ساده‌تر است.
• برای افراد نیمه‌حرفه‌ای: گونه‌هایی مثل ملنگو یا رزیلا انتخاب مناسبی‌اند. این طوطی‌ها نیازمند فضای بزرگ‌تر و آموزش بیشتر هستند.
• برای افراد حرفه‌ای: کاسکو، ماکائو و کاکادو انتخاب‌های لوکس اما پرچالش‌اند. این پرندگان به توجه دائمی، قفس بزرگ و هزینه‌های قابل توجه نیاز دارند.

💰 هزینه خرید در ایران:

• مرغ عشق: از ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان
• طوطی برزیلی: ۲ تا ۳ میلیون تومان
• ملنگو: ۵ تا ۱۰ میلیون تومان
• کاسکو: ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان
• ماکائو: بالای ۱۰۰ میلیون تومان

۳. فضای زندگی و قفس مناسب

قفس، خانه اصلی پرنده است و انتخاب آن باید با دقت زیادی انجام شود. مخصوصا در زمینه پرورش و تکثیر طوطی سانان بسیار حیاطی است.

• اندازه قفس: قفس باید به‌اندازه‌ای باشد که پرنده بتواند بال‌های خود را کامل باز کند. برای ماکائو یا کاسکو، قفس‌های بسیار بزرگ لازم است.
• چوب نشیمن: استفاده از چوب‌های طبیعی با قطرهای متفاوت باعث تقویت پاها و جلوگیری از مشکلات مفصلی می‌شود.
• اسباب‌بازی: طوطی‌ها به جویدن علاقه دارند، بنابراین اسباب‌بازی‌های چوبی و طنابی در قفس ضروری است.
• محل قرارگیری قفس: قفس باید در جایی قرار گیرد که نور طبیعی داشته باشد، اما در معرض دود آشپزخانه، اسپری یا کولر نباشد.
• ایمنی: قفل قفس باید محکم باشد، زیرا طوطی‌های باهوشی مثل کاسکو می‌توانند قفل‌های ساده را باز کنند.

۴. تغذیه صحیح و اصولی در پرورش و تکثیر طوطی سانان

تغذیه سالم یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در پرورش و تکثیر طوطی سانان است. پرندگان با رژیم غذایی متعادل شاداب‌تر، سالم‌تر و بارورتر خواهند بود.

خوراک‌ های مجاز

• دانه‌ها: ارزن، تخمه آفتابگردان (به مقدار محدود)، جو دوسر.
• حبوبات پخته: نخود، عدس، ماش.
• میوه‌ها: سیب، انار، موز، پرتقال.
• سبزیجات: هویج، کلم بروکلی، اسفناج، ذرت.

خوراک‌ های ممنوع

• شکلات و کاکائو
• کافئین (چای و قهوه)
• آووکادو (سمی برای پرندگان)
• غذاهای پرنمک یا پرچرب

---

برای اطلاعات بیشتر درباره تغذیه طوطی سانان در زمینه ی پرورش و تکثیر طوطی سانان رو لینک زیر کلیک کنید:

---

۵. آب، نور و شرایط محیطی

۶. بهداشت و مراقبت روزانه

بهداشت در پرورش و تکثیر طوطی سانان از مهم‌ترین عواملی است که هم سلامت پرنده و هم بازدهی تکثیر را تضمین می‌کند. پرندگان محیط کثیف را به‌هیچ‌وجه تحمل نمی‌کنند و در چنین شرایطی خیلی زود دچار عفونت‌های قارچی، بیماری‌های تنفسی و مشکلات گوارشی می‌شوند و شما در پرورش و تکثیر طوطی سانان به مشکل خواهید خورد.

• نظافت ظروف آب و غذا: این ظروف باید روزانه شسته شوند. باقی‌ماندن غذاهای خیس‌شده یا میوه‌های مانده به‌سرعت محل رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود.
• تمیز کردن کف قفس: پوشش کف قفس (مثلاً روزنامه یا پوشال) باید حداقل هفته‌ای ۲ تا ۳ بار تعویض شود.
• استحمام پرنده: بیشتر طوطی‌ها علاقه زیادی به آب‌تنی دارند. پاشیدن آب با اسپری یا قراردادن ظرف آب برای شنا به سلامت پرها کمک می‌کند. معمولاً ۲ تا ۳ بار در هفته کافی است.
• کنترل رشد ناخن و منقار: در طبیعت، طوطی‌ها ناخن و منقار خود را با بالا رفتن از درختان و جویدن شاخه‌ها ساییده نگه می‌دارند. در خانه، شما باید چوب‌های طبیعی در قفس بگذارید و در صورت رشد بیش از حد، ناخن‌ها توسط دامپزشک کوتاه شوند.

نگهداری تمیز و منظم نه‌تنها از بیماری جلوگیری می‌کند بلکه باعث می‌شود پرنده راحت‌تر به شما اعتماد کند و پرورش و تکثیر طوطی سانان شما بهتر و با کیفیت تر انجام شود.

۷. اسباب‌ بازی و سرگرمی

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات نگهدارندگان تازه‌کار این است که تصور می‌کنند قفس بزرگ و غذای خوب برای طوطی کافی است. درحالی‌که پرندگان خانواده طوطی‌سانان به محرک‌های ذهنی و جسمی نیاز دارند.

• جویدن: طوطی‌ها ذاتاً جویدن را دوست دارند. اسباب‌بازی‌های چوبی و مقوایی به آن‌ها امکان تخلیه انرژی می‌دهد.
• حرکت و بازی: تاب، نردبان طنابی و حلقه‌های پلاستیکی از وسایل سرگرم‌کننده‌اند.
• بازی‌های هوشی: اسباب‌بازی‌هایی طراحی شده‌اند که پرنده باید با حل کردن یک مسئله ساده (مثل بیرون آوردن خوراکی از یک محفظه) ذهن خود را درگیر کند.
• تعویض اسباب‌بازی‌ها: اگر اسباب‌بازی برای مدت طولانی ثابت بماند، طوطی خسته می‌شود. هر چند هفته یک‌بار باید اسباب‌بازی‌ها جابه‌جا یا تعویض شوند.
• 💡 نکته: پرنده‌ای که سرگرم باشد کمتر به جیغ زدن یا پرکنی روی می‌آورد.

۸. آموزش و رام کردن

یکی از دلایل اصلی علاقه مردم به پرورش و تکثیر طوطی سانان، قابلیت آموزش و یادگیری این پرندگان است. اما رام‌کردن طوطی نیازمند صبر، تکرار و روش درست است.

۹. مدیریت استرس و رفتار های ناهنجار

استرس یکی از اصلی‌ترین مشکلات در پرورش و تکثیر طوطی سانان است. پرنده‌ای که دچار استرس شود، هم سلامت خود را از دست می‌دهد و هم از تکثیر باز می‌ماند.

نشانه‌ های استرس

• جیغ‌های ممتد و بی‌دلیل.
• پرکنی یا کندن پرهای خود.
• پریدن بی‌وقفه به دیواره‌های قفس.
• کاهش اشتها یا خواب بیش از حد.

دلایل استرس

• تغییر ناگهانی محل قفس.
• سر و صدای زیاد یا حیوانات خانگی دیگر مثل گربه و سگ.
• بی‌توجهی طولانی‌مدت صاحب پرنده.
• کمبود سرگرمی یا قفس کوچک.

راهکار ها

• ایجاد یک محیط آرام و ثابت برای قفس.
• وقت گذاشتن روزانه برای بازی و آموزش.
• تأمین تغذیه متنوع.
• مراجعه به دامپزشک در صورت ادامه رفتارهای ناهنجار.

۱۰. جفت‌ گیری و تکثیر طوطی‌ سانان

یکی از اهداف اصلی بسیاری از پرورش‌دهندگان در پرورش و تکثیر طوطی سانان ، تکثیر موفق پرندگان است. پرورش و تکثیر طوطی سانان نیازمند فراهم کردن شرایط خاصی است که در ادامه توضیح می‌دهیم.

انتخاب جفت مناسب

• پرندگان باید از نظر سنی بالغ باشند (معمولاً ۱.۵ تا ۲ سالگی).
• از نظر سلامت عمومی بدون مشکل باشند.
• بهتر است از یک گونه و حتی یک نژاد باشند تا احتمال موفقیت بیشتر شود.

شرایط محیطی برای جفت گیری

• قفس بزرگ‌تر و آرام.
• لانه تخم‌گذاری (معمولاً جعبه چوبی با سوراخ ورودی).
• تغذیه غنی از پروتئین و ویتامین، مخصوصاً حبوبات پخته و سبزیجات تازه.

مراقبت از تخم‌ ها و جوجه‌ ها

• معمولاً ماده روی تخم‌ها می‌خوابد و نر وظیفه تغذیه او را دارد.
• دوره جوجه‌کشی بسته به گونه بین ۱۸ تا ۳۰ روز طول می‌کشد.
• پس از تولد جوجه‌ها، والدین معمولاً غذا می‌دهند، اما در بعضی گونه‌ها ممکن است نیاز به غذا دادن دستی باشد.

---

برای تعیین جنسیت قبل شروع پرورش در سایت وت لند به مقاله زیر لطفا مراجعه کنید

تشخیص جنسیت انواع طوطی: از DNA تا رفتار + 6 روش‌ علمی

---

۱۱. بیماری‌ های رایج و روش‌ های پیشگیری

یکی از چالش‌های بزرگ در پرورش و تکثیر طوطی سانان، بیماری‌ها هستند. پرندگان موجودات حساسی‌اند و کوچک‌ترین غفلت در تغذیه یا بهداشت می‌تواند باعث بیماری شود.

بیماری‌ های شایع

• پرکنی عصبی: پرنده پرهای خودش را می‌کند. معمولاً به دلیل استرس، تنهایی یا بیماری زمینه‌ای.
• عفونت قارچی (آسپرژیلوزیس): تنفس سخت و بی‌حالی. معمولاً در محیط‌های مرطوب و کثیف.
• بیماری‌های تنفسی: ناشی از دود سیگار، اسپری‌ها یا تهویه نامناسب.
• بیماری کبد چرب: به دلیل مصرف بیش از حد دانه‌های چرب مثل تخمه آفتابگردان.
• کلامیدیوز (تب طوطی): یک بیماری باکتریایی قابل انتقال به انسان، با علائمی مثل عطسه، اسهال و بی‌حالی.

پیشگیری

• رعایت بهداشت قفس و تغذیه متعادل.
• مراجعه منظم به دامپزشک پرندگان.
• پرهیز از مصرف زیاد تخمه و غذاهای چرب.
• قرنطینه پرنده جدید قبل از ورود به گروه.

۱۲. طول عمر و مراحل رشد

دانستن مراحل رشد و طول عمر گونه‌ها به شما کمک می‌کند انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید.

مراحل رشد

1. جوجه: تا ۳ ماهگی. نیازمند تغذیه دستی یا مراقبت ویژه والدین.
2. نوجوان: ۳ تا ۱۲ ماهگی. پرنده پرهای کامل دارد اما هنوز در حال یادگیری و بازیگوش است.
3. بلوغ: از یک‌سالگی تا حدود ۳ سالگی. در این مرحله پرنده برای جفت‌گیری آماده می‌شود.
4. بزرگسالی: سال‌های فعال و پرانرژی. بهترین زمان برای آموزش و تکثیر.
5. پیری: معمولاً از ۲۰ سالگی به بعد در گونه‌های بزرگ‌تر. کاهش انرژی و حساسیت بیشتر به بیماری‌ها.

طول عمر گونه‌ ها

• مرغ عشق: ۵ تا ۸ سال
• طوطی برزیلی: ۱۰ تا ۱۵ سال
• ملنگو و رزیلا: ۲۰ تا ۲۵ سال
• کاکادو: ۳۰ تا ۴۰ سال
• کاسکو: ۴۰ تا ۵۰ سال
• ماکائو: ۵۰ تا ۶۰ سال

این اعداد نشان می‌دهند پرورش و تکثیر طوطی سانان یک مسئولیت طولانی‌مدت است، به‌ویژه برای گونه‌های بزرگ.

۱۳. هزینه‌ های پرورش و نگهداری

بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند هزینه طوطی فقط همان مبلغ خرید اولیه است. درحالی‌که پرورش و تکثیر طوطی سانان هزینه‌های جانبی زیادی دارد.

۱۴. پرورش گروهی یا انفرادی؟

پرورش‌دهندگان بسته به هدف و شرایط، می‌توانند طوطی‌ها را به‌صورت گروهی یا انفرادی نگهداری کنند.

• پرورش انفرادی: بیشتر برای پرندگانی مثل کاسکو یا کاکادو مناسب است. در این روش رابطه عمیق‌تری بین پرنده و صاحبش شکل می‌گیرد، اما پرنده ممکن است به‌شدت به انسان وابسته شود.
• پرورش گروهی: در گونه‌هایی مثل مرغ عشق یا طوطی برزیلی رایج است. این پرندگان در گروه‌های کوچک شاداب‌ترند و راحت‌تر جفت‌گیری می‌کنند. اما مدیریت بیماری‌ها و تغذیه سخت‌تر می‌شود.
• روش ترکیبی: بعضی پرورش‌دهندگان گونه‌های کوچک را گروهی و گونه‌های بزرگ‌تر را انفرادی پرورش می‌دهند.
• انتخاب

---

شاید شما دوستان علاقه مند باشید : 8 دلیل محبوبیت طوطی ملنگو در میان علاقه‌مندان + نکات نگهداری

---

نتیجه‌ گیری

پرورش و تکثیر طوطی سانان سفری است پر از رنگ، صدا و احساس. اگرچه این مسیر همراه با چالش‌های مالی، زمانی و عاطفی است، اما پاداش آن داشتن همراهی زیبا و باهوش است که می‌تواند سال‌ها کنار شما زندگی کند.

برای موفقیت، باید به سه اصل توجه کنید:

1. دانش: شناخت نیازهای گونه‌های مختلف.
2. صبر: آموزش و رام‌کردن زمان‌بر است.
3. عشق و تعهد: بدون علاقه واقعی، پرورش و تکثیر طوطی سانان به شکست می‌انجامد.

---

پرسش‌ های متداول

۱. بهترین گونه برای شروع پرورش و تکثیر طوطی سانان کدام است؟
مرغ عشق و طوطی برزیلی به دلیل مقاومت، قیمت مناسب و تکثیر آسان بهترین گزینه برای تازه‌کارها هستند.

۲. آیا همه طوطی‌ها سخنگو می‌شوند؟
خیر. گونه‌هایی مثل کاسکو و ملنگو استعداد بیشتری دارند، درحالی‌که گونه‌های کوچک‌تر بیشتر صداها و جیغ‌ها را تقلید می‌کنند.

۳. چه غذاهایی برای طوطی‌ ها خطرناک است؟
شکلات، آووکادو، قهوه، الکل و غذاهای پرنمک برای طوطی‌ها سمی یا خطرناک هستند.

۴. چطور بفهمیم طوطی بیمار است؟
نشانه‌هایی مثل بی‌حالی، تغییر رنگ مدفوع، پرکنی، تنفس صدا‌دار و بی‌اشتهایی می‌تواند هشدار بیماری باشد.

۵. طول عمر طوطی‌ سانان چقدر است؟
از ۵ سال (مرغ عشق) تا بیش از ۶۰ سال (ماکائو).

۶. هزینه نگهداری طوطی‌ ها چقدر است؟
بین چند میلیون تا ده‌ها میلیون تومان در سال، بسته به گونه و شرایط پرورش.

۷. آیا طوطی‌ ها برای آپارتمان مناسب‌اند؟
بله، به شرطی که قفس بزرگ، تغذیه مناسب و وقت کافی برای بازی داشته باشند.

منابع