انواع واکسن های گربه کدامند؟ 8 ویروس مهم برای انواع واکنس ها

واکسن‌ های گربه چرا برای مقابله با ویروس‌ ها ضروری هستند 

واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از سلامت حیوانات خانگی است. واکسن‌های گربه نقش حیاتی در پیشگیری از بیماری‌های ویروسی و باکتریایی دارند که می‌توانند تهدیدکننده جان این موجودات دوست‌داشتنی باشند. بسیاری از بیماری‌های ویروسی گربه‌ها درمان قطعی ندارند، اما واکسیناسیون منظم می‌تواند از ابتلا به آن‌ها جلوگیری کند. در این مطلب با مهم‌ترین واکسن‌های ضروری گربه‌ها و ویروس‌هایی که باید علیه آن‌ها ایمن‌سازی شوند آشنا می‌شویم.

واکسن‌ های گربه چیست؟

واکسن‌ های گربه محلول‌ هایی هستند که حاوی نسخه‌ های ضعیف یا غیرفعال‌ شده از ویروس‌ ها و باکتری‌های بیماری‌ زا هستند. واکسن‌ های گربه وارد بدن گربه می‌ شوند تا سیستم ایمنی‌ آنها را را تحریک کرده و آنتی‌ بادی تولید کند. در نتیجه، اگر گربه بعداً در معرض عامل واقعی بیماری قرار بگیرد، بدنش آمادگی دفاع دارد. واکسن‌ های گربه معمولاً شامل واکسن‌های اصلی (مثل F3) و غیر اصلی (مثل FIV یا لوسمی) هستند. تزریق این واکسن های گربه باعث پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، ویروسی و حتی کشنده می‌شود. دامپزشک با توجه به سن، سبک زندگی و وضعیت سلامتی گربه، برنامه واکسیناسیون مناسب را مشخص می‌ کند.

---

شاید برای شما جالب باشد مراقبت از گربه خانگی: 10 نکته پایه و ضروری برای صاحبان جدید

---

واکسن‌های اصلی و غیر اصلی در گربه‌ ها

واکسن‌های گربه به دو دسته اصلی (Core Vaccines) و غیر اصلی (Non-core Vaccines) تقسیم می‌ شوند. این تقسیم‌ بندی بر اساس میزان خطر بیماری، قابلیت سرایت، و گستردگی آن در جمعیت گربه‌ ها انجام می‌ شود.

واکسن‌ های اصلی (Core Vaccines) گربه‌ ها: ستون فقرات ایمنی گربه شما هستند.

واکسن‌ های اصلی گربه شامل آن دسته از واکسن‌ هایی هستند که تزریق آن‌ ها برای همه گربه‌ ها ضروری است مثل واکسن F3، بدون توجه به محل زندگی (خانه یا بیرون)، سن، نژاد یا سبک نگهداری. دلیل اهمیت این واکسن‌ ها، شیوع بالا، قدرت انتقال بسیار زیاد و شدت خطر بیماری‌هایی است که از آن‌ها پیشگیری می‌ کنند. در صورتی که این واکسن‌ های گربه به‌ موقع تزریق نشوند، سلامت گربه به‌ شدت در معرض خطر قرار می‌گیرد.

در ادامه سه بیمار که توسط واکسن های اصلی گربه کنترل می شود را بررس می کنیم : 

1 . پان‌ لوکوپنی (Panleukopenia یا FPV)

• نوع بیماری: ویروسی، مشابه پاروویروس در سگ‌ ها

• علائم: تب، استفراغ، اسهال شدید، بی‌حالی و کاهش شدید گلبول‌های سفید خون

• خطر: بیماری بسیار کشنده و بسیار مقاوم به درمان، به‌ ویژه برای بچه‌ گربه‌ ها و گربه‌ های واکسینه‌ نشده

• ویژگی مهم: ویروس بسیار مقاوم است و می‌ تواند مدت‌ ها در محیط زنده بماند. انتقال از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم (ظروف، لباس، کفش انسان) ممکن است.

2 . ویروس هرپس گربه (Feline Herpesvirus – FHV-1)

• نوع بیماری: ویروسی، دستگاه تنفسی فوقانی

• علائم: عطسه، ترشحات بینی، عفونت چشم، تب و کاهش اشتها

• خطر: مزمن شدن بیماری، آسیب دائمی به قرنیه، بروز عفونت‌ های ثانویهویژگی مهم: ویروس تا آخر عمر در بدن گربه باقی می‌ ماند و در شرایط استرس‌ زا دوباره فعال می‌شود.

3. ویروس کالیسی گربه (Feline Calicivirus – FCV)

• نوع بیماری: ویروسی، تنفسی و دهانی

• علائم: زخم‌های دهانی، تب، عطسه، التهاب لثه و گاهی لنگش پا

• خطر: ضعیف شدن سیستم ایمنی، بدتر شدن علائم در محیط‌ های چندگربه‌ ای

• ویژگی مهم: تنوع زیاد سویه‌ های ویروس باعث شده واکسن کامل نباشد، اما علائم بیماری را بسیار خفیف‌ تر می‌کند.

واکسن‌ های غیر اصلی (Non-core Vaccines) با شرایط خاص گربه ها تجویزمی شود.

این نوع از واکسن های گربه بر اساس شرایط خاص زندگی، سبک نگهداری، موقعیت جغرافیایی و میزان تماس با سایر گربه‌ ها توصیه می‌ شوند. در واقع، این واکسن‌ های گربه  به‌ عنوان انتخابی برای گربه‌ هایی هستند که در معرض خطر بیشتری نسبت به بیماری‌ های خاص قرار دارند. در صورتی که گربه شما در محیط‌ های باز، پناهگاه‌ ها یا مکان‌ هایی با تراکم بالای گربه‌ ها زندگی می‌ کند، یا اگر از گربه‌ هایی که در معرض این بیماری‌ ها قرار دارند، مراقبت می‌کنید، واکسن‌ های غیر اصلی توصیه می‌شوند. 

در ادامه 3 تا از بیماری های خطرناک که با واکسن های غیر اصلی گربه درمان می شوند می پردازیم : 

1 . ویروس لوسمی گربه‌ها (FeLV)

• نوع بیماری: ویروسی، سیستم ایمنی

• علائم: کاهش وزن، تب، ضعیف شدن سیستم ایمنی، عفونت‌های ثانویه

• خطر: این ویروس می‌تواند موجب نقص ایمنی و در نهایت مرگ شود. با وجود اینکه به طور معمول در گربه‌های خانگی دیده نمی‌شود، گربه‌های بیرون از خانه یا گربه‌ هایی که به دیگر گربه‌ ها نزدیک هستند، بیشتر در معرض خطر هستند

2 . کلامیدیا فلیس (Chlamydia felis)

• نوع بیماری: باکتریایی، تنفسی

• علائم: ترشحات چشم و بینی، عطسه، التهاب و زخم‌ های چشم

• خطر: این بیماری معمولاً با درمان قابل کنترل است، اما در صورتی که درمان نشود واکسن های گربه را دریافت نکنند، می‌تواند به مشکلات تنفسی شدید برای گربه منجر شود.

3 . بوردتلا برونکوسپتیکا (Bordetella bronchiseptica)

• نوع بیماری: باکتریایی، تنفسی

• علائم: عطسه، سرفه، تب و بی‌ حالی

• خطر: در صورتی که گربه به این بیماری مبتلا شود و واکسن های گربه را دریافت نکند ممکن است دچار مشکلات تنفسی شدید شود، به‌ ویژه در محیط‌ هایی که تراکم گربه‌ ها بالا است.

چه زمانی باید واکسیناسیون بچه گربه‌ ها را شروع کنید؟

با نوشیدن شیر مادر در ساعات اولیه (کولوسترم)، بچه گربه شما از برخی بیماری‌ها محافظت می‌شود. اما این محافظت به مرور زمان کاهش می‌یابد. به همین دلیل واکسن‌های گربه باید از ۸ هفتگی شروع شوند و ممکن است به تقویت‌های اضافی نیاز داشته باشند. برای تنظیم برنامه واکسیناسیون گربه‌ تان با دامپزشک خود مشورت کنید.

---

شاید علاقه مند باشید گربه های محبوب در ایران: 10 نژادی که دل ایرانی ها را برده

---

ولی ما اینجا یک برنامه برای انجام واکسن های گربه به صورت کلی آماده کردیم

برنامه واکسیناسیون برای گربه‌ ها

لطفاً توجه داشته باشید: واکسن‌های گربه همیشه در حال پیشرفت هستند. شما باید با دامپزشک خود در مورد هرگونه اطلاعات جدید درباره ی واکسن های گربه مشورت کنید و این متن را به عنوان یک راهنمای کلی در نظر بگیرید.

برنامه واکسیناسیون گربه‌ ها به شرح زیر است:

• ۸ هفتگی: اولین واکسن های گربه F3 و احتمالاً FIV باید حدود ۸ هفته‌ ای به بچه گربه تزریق شود، چون این زمان است که آنتی‌ بادی‌های شیر مادر از بدن گربه می‌ روند.

• ۱۰ هفتگی: اگر بچه گربه‌ تان خارج از خانه می‌رود، احتمالاً به واکسن FIV دوم نیاز دارد.

• ۱۲ هفتگی: بچه گربه‌ تان واکسن F3 دوم را دریافت می‌کند. گربه‌ های خانگی فقط واکسن تقویتی F3 می‌گیرند. گربه‌ های بیرون از خانه که در معرض خطر هستند، واکسن‌ های F3، F5 و FIV تقویتی دریافت می‌کنند.

• ۱۶ هفتگی: سومین واکسن های گربه F3 دریافت می‌شود.

پس از این دوره، فقط واکسن‌های تقویتی سالانه مورد نیاز است، اما این واکسن‌های گربه را نباید فراموش کنید.

نکات مهم درباره واکسن‌های گربه

• واکسیناسیون باید توسط دامپزشک انجام شود.
• گربه‌ها قبل از واکسن باید معاینه کامل شوند.
• واکسیناسیون ممکن است عوارض خفیفی مثل بی‌حالی یا تب کوتاه‌مدت داشته باشد.
• هیچ‌وقت واکسن انسانی یا حیوانات دیگر برای گربه استفاده نکنید.

عوارض جانبی واکسن‌ های گربه

واکسن‌های گربه ایمن هستند، اما چند عارضه جانبی ممکن است وجود داشته باشد. گربه شما احتمالاً تا پایان روز کمی بی‌ حال خواهد بود و تمایلی به خوردن ندارد. این کاملاً طبیعی است. ممکن است حساسیت در محل تزریق واکسن های گربه وجود داشته باشد و احتمال بروز تب وجود دارد. این علائم معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشند و بیشتر از آن ادامه پیدا نمی‌کنند. اگر این علائم طولانی‌ تر یا شدید تر شدند، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید. مطمئن شوید که گربه شما دسترسی به آب تمیز و تازه دارد.

در آخر

واکسیناسیون نقش کلیدی در سلامت گربه‌ها دارد. با تزریق واکسن‌های گربه می‌توان از ابتلا به بیماری‌های خطرناک و کشنده‌ای مثل هاری، پانلوکوپنی و لوسمی ویروسی جلوگیری کرد. رعایت برنامه واکسیناسیون منظم نه تنها زندگی سالم‌تر و طولانی‌تری برای گربه شما به همراه دارد، بلکه از انتقال بیماری‌های مشترک به انسان نیز پیشگیری می‌کند.

۱. آیا واکسن‌های گربه برای همه نژادها یکسان است؟
بله، واکسن‌ها بر اساس سن و شرایط زندگی تجویز می‌شوند، نه نژاد.

۲. هزینه واکسن‌های گربه در ایران چقدر است؟
بسته به دامپزشک و نوع واکسن، بین ۵۰۰ هزار تا ۱.۵ میلیون تومان در هر نوبت.

۳. آیا گربه‌های خانگی هم به واکسن نیاز دارند؟
بله، حتی گربه‌هایی که فقط در خانه هستند در معرض ویروس‌ها قرار می‌گیرند.

۴. اگر واکسن گربه عقب بیفتد چه می‌شود؟
باید سریعاً با دامپزشک مشورت کنید و برنامه واکسیناسیون دوباره تنظیم شود.

۵. آیا واکسن‌های گربه عوارض دارند؟
عوارض خفیف مثل بی‌حالی یا تب ممکن است رخ دهد، اما فواید واکسن بسیار بیشتر از عوارض احتمالی است.

سن گربه	واکسن‌های ضروری	واکسن‌های غیراجباری (بر اساس شرایط)	توضیحات مهم
۶ تا ۸ هفتگی	اولین دوز واکسن سه‌گانه (FVRCP)	–	شروع اصلی واکسیناسیون، بررسی سلامت عمومی قبل از تزریق
۱۰ تا ۱۲ هفتگی	دوز دوم واکسن سه‌گانه	واکسن FeLV (لوسمی ویروسی)	مخصوص گربه‌هایی که در تماس با بیرون یا گربه‌های دیگر هستند
۱۴ تا ۱۶ هفتگی	دوز سوم واکسن سه‌گانه + واکسن هاری	–	واکسن هاری در ایران طبق قانون ضروری است
۱ سالگی	یادآور واکسن سه‌گانه + یادآور هاری	در صورت نیاز FeLV یا کلامیدیا	ادامه دادن منظم واکسیناسیون برای ایمنی پایدار
هر سال یک‌بار	یادآور سالانه سه‌گانه و هاری	بر اساس توصیه دامپزشک: FeLV، Bordetella	معاینه کامل دامپزشکی قبل از هر نوبت توصیه می‌شود

منابع